Góry zimą z dziećmi- jak przygotować się do zimowego wyjścia w góry?

Kilka lat temu złapaliśmy bakcyla na zimowe wędrówki po górach, tym oto sposobem nasz sezon nigdy się nie kończy i możemy cieszyć się górskimi krajobrazami przez cały rok. Nie ma jednak co ukrywać, ale wyjście w góry zimą znacznie różni się od tego, które ma miejsce latem. Wymaga zdecydowanie więcej przygotowań, zwłaszcza gdy towarzystwa dotrzymują nam dzieci. Zimą trzeba zwrócić uwagę nie tylko na odpowiedni strój, ale zadbać także o odpowiednią zawartość plecaka. Z dużo większą rozwagą musimy również wybierać górskie trasy i co najważniejsze zawsze śledzić warunki pogodowe oraz alerty związane z zagrożeniem lawinowym. Dobre przygotowanie jest gwarancją udanej górskiej wyprawy, więc warto poświęcić na to czas. My przez lata wypracowaliśmy pewien schemat naszych zimowych wyjść w góry i właśnie nim dzielimy się poniżej. Podkreślamy jednak, że nie czujemy się w tym temacie ekspertami, bo każde wyjście zimą w góry uczy nas czegoś nowego. 

Jak ubrać dziecko na zimowe wyjście w góry?
By wyjście w góry zimą było komfortowe dla wszystkich trzeba w pierwszej kolejności zadbać o odpowiedni ubiór. Inaczej ubierzemy dziecko samodzielnie chodzące, bądź częściowo korzystające z nosidła, a zupełnie inaczej dziecko, które noszone jest w chuście, czy też w nosidle ergonomicznym. My dobierając naszym dzieciom strój pamiętamy przede wszystkim o tym, by ubierać je na cebulkę, czyli wielowarstwowo, co daje nam pewne możliwości manewru, jeśli okaże się, że dziecku jest za ciepło. Mamy na uwadze również to, że nasz synek, który częściowo korzysta jeszcze z nosidła dużo szybciej się wychładza, głównie rączki oraz stopy, więc dbamy o to by odpowiednio zabezpieczyć te części ciała. A więc jaki my mamy patent na ubieranie?

Strój dla dziecka noszonego w chuście lub nosidle ergonomicznym:
* body z krótkim lub długim rękawem, które pozwalają nie tylko utrzymać na miejscu pampersa, ale także dobrze zabezpieczają plecy dziecka. Nic się nie podwija, nic się nie zawija, więc dziecku jest wygodnie.

* cienkie, bawełniane skarpetki
* termoaktywna bielizna: getry oraz koszulka z długim rękawem. Zamiast termoaktywnej bielizny można też ubrać wełnianego rampersa z długim rękawem lub po prostu rajstopy oraz koszulkę z długim rękawem.

* w zależności od tego jak niska była temperatura na zewnątrz, decydowaliśmy o kolejnych warstwach. Gdy nasz synek korzystał z nosidła ergonomicznego zazwyczaj zakładaliśmy mu polarową bluzę, polarowe spodnie oraz grube, wełniane skarpetki. Przy bardzo niskich temperaturach dorzucaliśmy jeszcze cienki kombinezon
* ciepła wełniana czapka, ciepłe, wodoodporne rękawiczki, komin na szyję oraz ocieplane buty (dla dzieci niechodzących mogą być tzw. niechodki).
* otulacz na nosidło lub chustę. To nasza zewnętrzna warstwa. My zdecydowaliśmy się na otulacz od Mabibi, który jest wodoodporny oraz chroni dziecko przed wiatrem. Do otulacza dołączone jest odpinane, polarowe ocieplenie, dzięki czemu otulacz może być stosowany przez cały rok. Ocieplenie idealnie chroni dziecko przed chłodem.

* jeśli dziecko będzie opuszczać nosidło lub chustę koniecznie trzeba ze sobą zabrać ciepłą kurtkę, którą można przyczepić do plecaka. 

Strój dla dziecka korzystającego z nosidła turystycznego: 

Gdy nasz synek zaczął korzystać z nosidła turystycznego oraz częściowo zaczął poruszać się po szlaku samodzielnie, wybór odpowiedniego stroju stał się dla nas największym wyzwaniem. Takie dziecko najtrudniej jest zabezpieczyć przed chłodem. A więc jaka jest nasza propozycja ubioru?

* bielizna termoaktywna: getry oraz koszulka z długim rękawem. Ewentualnie koszulka z długim rękawem oraz rajstopy. Ze względu na brak pampersów zrezygnowaliśmy z jednoczęściowych ubrań typu rampersy, wewnętrze kombinezony czy body, które nieco komplikowały nam życie

* polarowa bluza, cienkie, bawełniane skarpetki, grube, wełniane skarpety
* kombinezon lub narciarskie spodnie oraz kurtka z kapturem

* ciepła czapka, wodoodporne rękawiczki, komin na szyję i ciepłe, wodoodporne buty
* stuptuty, które idealnie sprawdzają się gdy dziecko wchodzi w głęboki śnieg

* dodatkowo gdy temperatury są niskie, albo dziecko dużo czasu spędza w nosidle, polarowe spodnie pod kombinezon oraz wewnętrzne rękawiczki

* kocyk, którym można otulić dziecko gdy akurat jest w nosidle

* warto też rozważyć zakup otulacza do nosidła turystycznego, który dodatkowo będzie chronić przed wychłodzeniem

Strój dla dziecka chodzącego po górach zimą samodzielnie:
* bielizna termoaktywna: getry oraz koszulka z długim rękawem

* cienkie skarpetki
* polarowa bluza, grube, wełniane skarpety
* ciepła czapka, wodoodporne rękawiczki, komin na szyję i ciepłe, wodoodporne buty
* kombinezon lub narciarskie spodnie oraz kurtka z kapturem
* stuptuty, które idealnie sprawdzają się gdy dziecko wchodzi w głęboki śnieg

* dodatkowo wewnętrzne rękawiczki

Co warto wrzucić do plecaka wychodząc w góry?
Zawartość zimowego plecaka trochę różni się od tego w jaki sposób pakujemy się latem, choć część rzeczy stanowi nasze standardowe wyposażenie bez względu na porę roku. A więc co zawsze powinno znaleźć się w plecaku:
* turystyczna apteczka, a w niej leki przeciwbólowe, bandaże, w tym elastyczny, plastry, coś do odkażenia ran np. octenisept, folia NRC, gaziki, coś na ugryzienia owadów np. fenistil.
* czołówka
* mapa z pasmem górskim w którym aktualnie przebywamy
* powerbank oraz naładowany telefon
* wysokoenergetyczne przekąski, typu batony, czekolada, ciastka oraz kanapki, jakieś owoce, mus
* woda, my nawet zimą zabieramy ze sobą chociaż małą butelkę wody
* portfel i dokumenty

Co dorzucamy zimą do plecaka?
* termos z gorącą herbatą, potrafi ukoić zmarzniętą duszę jak nic innego ;-)
* dodatkową parę ciepłych skarpetek oraz dodatkowe rękawice, przede wszystkim dla dzieci, bo jedna para na pewno nie wystarczy
* dodatkowy podkoszulek z długim rękawem, gdyby jednak okazało się, że jest chłodniej niż się spodziewaliśmy
* raki, raczki lub nakładki antypoślizgowe,
* ogrzewacze do stóp oraz rąk (według producenta mogą być używane przez dzieci dopiero od 3 roku życia)
* krem do twarzy chroniący przed mrozem i wiatrem
* kurtkę dla noszonego dziecka, którą ubieramy gdy opuszcza nosidło lub chustę
* ślizg, zwany inaczej jabłuszkiem, który przypinamy do plecaka

Na co zwracać uwagę zimą w górach?
* Szybko robi się ciemno. Wychodząc zimą w góry musimy pamiętać przede wszystkim o tym, że szybko robi się ciemno, dlatego wędrówkę najlepiej rozpoczynać jak najwcześniej rano, a jeśli już wychodzimy na szlak w późniejszych godzinach porannych to wybierajmy trasy krótkie, byśmy zdążyli wrócić zanim się ściemni
* zimą jest zimno, może wydawać się to czymś zupełnie oczywistym, ale jednak nie zawsze o tym pamiętamy. Jeśli wybieramy się na długi szlak zadbajmy o odpowiedni ubiór. Podczas marszu może być nam przyjemnie ciepło, ale podczas postojów to ciepło szybko ucieka, zwłaszcza gdy jesteśmy na otwartej przestrzeni, a wiatr hula na prawo i lewo
* zimą szlak może być oblodzony, a często bywa i tak że ten lód skrywa się pod świeżą warstwą śniegu, więc jest jeszcze gorzej. Pamiętajmy więc o raczkach, bądź nakładkach antypoślizgowych, które w miarę bezkolizyjnie pomogą nam pokonać takie niemiłe odcinki
* zimą na szlaku męczymy się znacznie szybciej, wynika to oczywiście z faktu że organizm zużywa więcej energii, by utrzymać ciepło, ale nie tylko. Często bywa tak, że musimy przedzierać się przez śnieg, torować sobie przejście i nawet jeśli tego śniegu jest niewiele to naprawdę potrafi to być męczące, przekonaliśmy się o tym na własnej skórze idąc zimą do Doliny Białej Wody.
* zimą może zejść lawina i musimy mieć tego pełną świadomość. Dlatego przed każdym wyjściem w góry sprawdzajmy jaki jest stopień zagrożenia lawinowego i nie idźmy w góry, gdy ten stopień jest wysoki
* zimą część szlaków jest zamknięta, ze względu na duże zagrożenie lawinowe, dlatego przed wyjściem w góry upewnijmy się którędy przebiega interesująca nas trasa w wariancie zimowym.
* przed wyjściem w góry sprawdźmy pogodę. Silnie wiejący wiatr, intensywne opady śniegu nie tylko potrafią być męczące dla naszego organizmu, ale mogą też spowodować, że pobłądzimy na szlaku, a wszystko przez kiepską widoczność oraz zasypane symbole szlaku. Jeśli pogoda nie jest zbyt ciekawa to lepiej odpuścić takie wyjście w góry.
* zimą warto wybierać takie szlaki na trasie których znajduje się schronisko, zwłaszcza gdy wędrujemy po górach z dziećmi. W schronisku można nie tylko się ogrzać, ale zjeść coś ciepłego, wysuszyć przemoczone rękawice i nabrać energii na drogę powrotną.
* zimą czas przejścia danego szlaku wydłuża się względem czasów letnich, oczywiście wpływa na to temperatura, zalegający śnieg oraz to, że trasa letnia może być zamknięta i musimy iść okrężną drogą tzw. trasą zimową.
* zimą warto dla dzieci zabrać sanki, bądź jabłuszko, z pewnością znajdą one odpowiedni użytek.

Proste górskie trasy na zimowe wędrówki z dziećmi
Zaczniemy od tego, że zimą nie warto szarżować, a szlaki należy wybierać z dużą rozwagą. Nawet jeśli nasz bagaż wiosenno- letnio- jesiennych wędrówek jest naprawdę bogaty, zimą te same szlaki będą wyglądać zupełnie inaczej. Przekonaliśmy się o tym kilka lat temu idąc do Murowańca przez Psią Trawkę, gdzie ze względu na olbrzymie oblodzenie, musieliśmy zawrócić, bo szlak był dla nas nie do przejścia. Jeśli nie mamy doświadczenia w zimowych wędrówkach najlepiej skupić się na szlakach biegnących dolinkami, bądź w niższych partiach gór, w przypadku Tatr, albo przerzucić się na łagodniejsze pasma górskie takie jak Gorce, czy Beskidy, zachowując oczywiście wszelkie środki ostrożności. My na swoim koncie mamy kilka bardzo udanych zimowych wędrówek i z pewnością na tym nie poprzestaniemy. A poniżej przedstawiamy te szlaki, które naszym zdaniem nadają się na wyjście zimowe w towarzystwie dzieci zakładając, że panują sprzyjające warunki atmosferyczne.

Tatry polskie i słowackie zimą
Tatry cieszą się dużą popularnością i to o każdej porze roku. Mimo, że zimą w wyższych partiach gór potrafi być naprawdę niebezpiecznie, to w niższych partiach nie brakuje tras, które idealnie nadają się na zimowe wyjście z dziećmi. Dla początkujących polecamy przede wszystkim:
* tatrzańskie dolinki takie jak: Dolina Kościeliska, czy też Dolina Chochołowska. W obu przypadkach na końcu szlaku czeka na nas miłe i przytulne schronisko, w którym można będzie się ogrzać. Zimą w obu Dolinach odbywają się kuligi, co może być bardzo fajną alternatywą na zimowe wyjście z dziećmi w góry.
* Rusinowa Polana, to jedno z tych miejsc w Tatrach, które odwiedzamy o każdej porze roku. Dojście na Rusinową Polanę, o ile szlak nie jest bardzo oblodzony, nie przysporzyło nam nigdy większych trudności, a widoki z Rusinowej warte są każdego wysiłku. (Więcej o szlaku na Rusinową Polanę zimą można poczytać tutaj)
* Kalatówki oraz Hala Kondratowa, to kolejna nasza zimowa propozycja na trasie której znajdują się dwa obiekty turystyczne, jednym z nich jest hotel górski Kalatówki, a drugim schronisko PTTK na Hali Kondratowej.
* droga do Morskiego Oka, nawet zimą przeżywa oblężenie, ale naprawdę warto się na nią wybrać, bo widoki na zamarzniete jezioro i pokryte śniegiem szczyty potrafią wprawić w osłupienie. Zdarza się, że ze względu na wysokie zagrożenie lawinowe droga do Morskiego Oka jest zamknięta (Więcej o szlaku do Morskiego Oka zimą można poczytać tutaj)
* Hala Gąsienicowa z Brzezin, przez Psią Trawkę. Szlak z Brzezin na Halę Gąsienicową jest dużo łatwiejszy, niż ten przez Boczań, czy Dolinę Jaworzynki. Gdy na szlaku zalega lód, koniecznie trzeba ze sobą zabrać raczki. Na końcu naszej wędrówki czeka klimatyczne schronisko Murowaniec.
* szlak do schroniska w Dolinie Roztoki, krótka i bardzo przyjemna wędrówka do jednego z najfajniejszych schronisk w Tatrach (Więcej o szlaku do schroniska w Dolinie Roztoki zimą można poczytać tutaj)
* szlak na Wiktorówki, może być połączony z wędrówką na Rusinową Polanę, albo stanowić oddzielne wyjście. Na Wiktorówkach znajduje się symboliczny cmentarz ofiar gór, jest też piękny, drewniany kościółek.
* Polana Kopieniec z Jaszczurówki, bądź Toporowej Cyrhli. Mimo, że na końcu wycieczki nie ma schroniska, to na polanie znajdują się zabytkowe szałasy pasterskie, w których można schronić się i złapać głębszy oddech przed dalszą drogą (Więcej o szlaku na Polanę Kopieniec można poczytać tutaj i tutaj)
* Dolina Białej Wody, która znajduje się po słowackiej stronie Tatr. Biegnie równolegle do drogi do Morskiego Oka. Zimą może istnieć konieczność torowania sobie przejścia (Więcej o szlaku do Doliny Białej Wody zimą można poczytać tutaj)
* spacer wokół Szczyrbskiego Jeziora. Wycieczkę tę można połączyć z przejażdżką elektriczką (Więcej o szlaku wokół Szczyrbskiego Jeziora zimą można poczytać tutaj)
* Hrebienok, Rainerowa Chata i Wodospady Zimnej Wody. Wycieczka ta zapewnia iście górskie widoki, a przy okazji nie jest trudna. Na Hrebienok można wjechać naziemną kolejką, a resztę trasy na spokojnie pokonać pieszo. Zimą na Hrebienku czynna jest Lodowa Świątynia  (Więcej o tym szlaku można poczytać tutaj)

Beskidy, Gorce, Pieniny oraz Sudety zimą
Jeśli chcemy poczuć górski, zimowy klimat, ale w Tatry nam nie po drodze, bądź nie czujemy się na siłach, by zabrać tam nasze dzieci, nic straconego. Równie piękne i udane wędrówki można zorganizować w Beskidach, Gorcach, Pieninach oraz w Sudetach. A oto kilka przykładowych tras:
* Skrzyczne i Malinowska Skała. Plusem tego szlaku jest to, że na Skrzyczne można wjechać kolejką ze Szczyrku i następnie udać się w stronę Malinowskiej Skały, po drodze podziwiając iście malownicze widoki
* Trzy Kopce Wiślańskie i Telesfrówka, to bardzo ciekawa propozycja dla tych co mają blisko do Wisły. To był pierwszy szlak na który wybrałam się sama z synkiem i mimo zimowych warunków wędrowało nam się bardzo dobrze, a klimat jaki  zastaliśmy w Telesforówce oczarował nas na wejściu (Więcej o tym szlaku można poczytać tutaj)
* Szyndzielnia oraz Klimczok. Jeszcze jedna propozycja z wjazdem kolejką. Tym razem z Bielska-Białej wjeżdżamy do góry, skąd idziemy na Szyndzielnię, a następnie kierujemy się na Klimczok. 
* Czupel znajdujący się w Beskidzie Małym zdobywaliśmy zimą w ramach Korony Gór Polski, po drodze minęliśmy schronisko PTTK na Magurce. Zimą w okolicach schroniska poprowadzone są trasy do narciarstwa biegowego (Więcej o szlaku na Czupel zimą można poczytać tutaj)
* Hala Rysianka w Beskidzie Żywieckim, wejście czarnym szlakiem ze Złatnej Huty (więcej o szlaku na Rysiankę można poczytać tutaj)
* Maciejowa oraz schronisko PTTK na Maciejowej, do którego można dotrzeć bardzo fajnym szlakiem z Rabki Zdrój, bądź z Jasionowa. Przy dobrej widoczności cudna panorama Tatr oraz widok na Babią Górę (Więcej o szlaku na Maciejową zimą można poczytać tutaj i tutaj)
* Stare Wierchy z Obidowej to krótki i przyjemy szlak do jednego z fajniejszych schronisk w Gorcach
* Koliba na Łapsowej Polanie z Nowego Targu. Szlak niebieski do Koliby to wręcz idealna propozycja na spacer z sankami, a widoki spod schroniska potrafią wprawić w osłupienie. (więcej o szlaku do Koliby można poczytać tutaj)

* Magurki z wieżą widokową przez Dolinę potoku Jaszcze lub szlakiem kultury wołoskiej, obie trasy są bardzo przyjemne, a widoki z Magurek naszym zdaniem są jedynymi z piękniejszych w Gorcach. (więcej o szlaku na Magurki zimą można poczytać tutaj)
* Trzy Korony to propozycja dla bardziej doświadczonych, ale zdecydowanie warta podjęcia wysiłku, bo widoki wynagradzają wszystko. Raczki podczas oblodzenia obowiązkowe, gdyż miejscami szlak pnie się ostrzej pod górę (Więcej o szlaku na Trzy Korony zimą można poczytać tutaj)
* Durbaszka oraz schronisko PTTK pod Durbaszką. Do tego miejsca najłatwiej dostaniemy się z Jaworek drogą, która zimą jest regularnie odśnieżana.
* rezerwat Przyrody Biała Woda w Pieninach, to jeszcze jedna propozycja po tym uroczym paśmie górskim, na którą można bez problemu wybrać się zimą (Więcej o szlaku przez rezerwat przyrody Biała Woda można poczytać tutaj)
* Jagodna oraz schronisko PTTK na Jagodnej. Do schroniska PTTK na Jagodnej można dojechać autem, a potem szeroką drogą idzie się prosto na Jagodną. Już niedługo na Jagodnej zostanie otwarta wieża widokowa, więc szczyt stanie się naprawdę atrakcyjnym miejscem. Zimą w okolicach schroniska przebiegają trasy do narciarstwa biegowego.
* schronisko Samotnia w Karkonoszach to jedno z tych miejsc, które wręcz kochamy i uwielbiamy, a które jest dostępne również zimą, trzeba jednak uważnie wybierać szlak, bo część szlaków prowadzących do Samotni czynna jest tylko latem.
* Śnieżka, przy dobrej pogodzie dostępna jest także zimą z dziećmi na pokładzie. Najłatwiejszym wariantem będzie wjazd kolejką na Kopę, a stamtąd piechotą na Śnieżkę (Więcej o szlaku na Śnieżkę zimą można poczytać tutaj)
* Szrenica i okolice. Dla ułatwienia na Szrenicę można wjechać kolejką ze Szklarskiej Poręby, a następnie zejść piechotą do Szklarskiej, ale idąc najpierw na Halę Szrenicką, a następnie kierując się na Wodospad Kamieńczyka.

Góry zimą są przepiękne i majestatyczne. Potrafią być też bardzo wciągające, nawet jeśli ktoś nie przepada za śniegiem i zimnem. Grunt to dobrze się przygotować. My, gdy tylko spróbowaliśmy swojej pierwszej zimowej wędrówki, wpadliśmy jak przysłowiowa śliwka w kompot i od tamtej pory nie wyobrażamy sobie zimy, bez zimowej wędrówki po górach.