Kraków z dzieckiem- Kazimierz śladami żydowskich zabytków

Na krakowskim Kazimierzu byliśmy nie raz, chętnie tutaj przychodzimy, głównie po to by zajrzeć do którejś z tamtejszych restauracji. Tym razem jednak nasza podróż po Kazimierzu miała zupełnie inny wymiar. Pomysł ten chodził nam po głowie od dawna i wreszcie udało się nam go zrealizować. Zwiedziliśmy Kazimierz śladami żydowskich zabytków, a całą naszą wycieczkę zakończyliśmy ucztą w Hamsie,  przybliżając córce żydowską kuchnię. 

Ulica Szeroka

By temat żydowskich zabytków przypadł do gustu naszej wymagającej 7-latce musieliśmy się do niego odpowiednio przygotować. Rozpoczęliśmy od wspólnego stworzenia mapy, na której zaznaczyliśmy wszystkie najważniejsze punkty, które chcieliśmy zobaczyć. Przy jej tworzeniu szybko okazało się, że na Kazimierzu znajduje się nie jedna, czy dwie żydowskie synagogi, ale aż siedem. I pomyśleć, że my najbardziej kojarzyliśmy Synagogę Starą oraz Wysoką. 

Gdy mapa była już gotowa, przyszła pora na zebranie kilku faktów dotyczących żydowskiej kultury, gdyż na tym zależało nam najbardziej. Nie zagłębialiśmy się w temat Holocaustu i II Wojny Światowej, bo to zdecydowanie za wcześnie dla naszej córki. Skupiliśmy się przede wszystkim na tym, by pokazać jej różnice pomiędzy kulturą żydowską, a naszą. Podczas naszego wprowadzenia wyjaśniliśmy kim są  Żydzi, dlaczego właśnie na Kazimierzu możemy zobaczyć najwięcej żydowskich zabytków, czym dla nich jest synagoga, co oznacza, że danie jest koszerne. Zwróciliśmy uwagę również na żydowski strój, wyjaśniliśmy pojęcie judaizmu, opowiedzieliśmy o kilku charakterystycznych dla tej religii obrzędach.

Nasze zwiedzanie rozpoczęliśmy od Synagogi Starej, w której mieści się oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Wybór nasz nie był przypadkowy, wręcz przeciwnie, zależało nam na tym by najpierw zobaczyć wystawę "Dzieje i kultura Żydów krakowskich", dzięki której zdobyliśmy wiele cennych informacji dotyczących najważniejszych świąt w żydowskim kalendarzu. Poza tym mogliśmy przyjrzeć się elementom tradycyjnego stroju męskiego oraz kobiecego, a także poczytać na temat tego jak wygląda życie rodzinne, od narodzin, aż po śmierć.
Jeśli chodzi o samą synagogę, to została ona wzniesiona w XV wieku i jest najstarszą synagogą, która zachowała się na terenie Polski. Przez wieki była głównym miejscem modlitewnym krakowskich Żydów. Niestety w trakcie II Wojny Światowej została zniszczona i okradziona, straciła też swój religijny wymiar. W II połowie lat 50-tych została odrestaurowana i otwarto w niej oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Stara Synagoga

Po opuszczeniu muzeum skierowaliśmy się w stronę kolejnych żydowskich świątyń. Synagogę Wysoką, Poppera oraz Izaaka podziwialiśmy tylko z zewnątrz. Synagogom Tempel, Remu oraz Kupa poświęciliśmy znacznie więcej czasu i każdą z nich zobaczyliśmy także od wewnątrz.

Synagoga Wysoka

Synagoga Poppera

Synagoga Izaaka

Największe wrażenie zrobiła na nas Synagoga Tempel. Jest to największa i najnowsza z krakowskich synagog, mieszcząca się na rogu ulic Miodowej oraz Podbrzezie. Została wzniesiona w latach 1860-1862 na potrzeby Stowarzyszenia Izraelitów Postępowych. Nad głównym wejściem prowadzącym do świątyni zostały umieszczone tablice Dekalogu. Wewnątrz można wyróżnić bimę, znajdującą się w centralnym punkcie synagogi, która służy do odczytywania zwojów Tory, uwagę zwraca także wykonany z białego marmuru aron ha-kodesz, za zasłoną (parochetem) którego przechowywane są zwoje Tory oraz przepiękne witraże, które są formą upamiętnienia bliskich fundatorów.

Synagoga Tempel

Aron Ha-Kodesz w Synagodze Tempel

Ozdobne galerie przeznaczone dla kobiet

Następnie zwiedziliśmy Synagogę Kupa mieszczącą się u zbiegu ulic Kupa i Warszauera (wejście od strony ulicy Miodowej). Została ona zbudowana w pierwszej połowie XVII wieku i jest dużo mniejsza od synagogi Tempel. Na uwagę zasługują przepiękne polichromie zdobiące ściany oraz sufit, a także aron ha-kodesz. Na piętrze znajduje się galeria dla kobiet, gdzie została umieszczona niewielka wystawa, z której można dowiedzieć się wiele ciekawych informacji dotyczących wnętrza żydowskich świątyń.

Synagoga Kupa

Aron ha-kodesz

Parochet w Synagodze Kupa

Przepiękne polichromie

Na sam koniec udaliśmy się do synagogi Remu znajdującej się przy ulicy Szerokiej. Synagoga przeszła gruntowny remont i jest głównym miejscem modlitewnym żydowskiej społeczności w Krakowie. Wybudowana została w XVI wieku i właśnie z tego też okresu pochodzi oryginalny, wykuty w kamieniu aron  ha-kodesz. Po środku świątyni znajduje się bima otoczona żelazną kratą, która ozdobiona została przepięknymi, dwuskrzydłowymi drzwiami. Po wyjściu z synagogi warto jeszcze zajrzeć na stary, żydowski cmentarz znajdujący się tuż obok. Jest to jeden z najstarszych takich cmentarzy w Europie.

Synagoga Remuh

Puszka ofiarna w Synagodze Remu

Bima otoczona żelazną kratą

Aron ha-kodesz

Stary, żydowski cmentarz tuż obok synagogi Remu

Kulminacją naszej wycieczki po Kazimierzu śladami żydowskich zabytków był obiad w Hamsie, jednej z najlepszych restauracji serwujących kuchnię żydowską, gdzie zajadaliśmy się hummusem oraz falafelem. Podczas obiadu był też czas na podsumowanie tego wszystkiego co udało nam się zobaczyć. Temat kultury żydowskiej bardzo przypadł do gustu naszej córce i to jest najpiękniejsza nagroda jaką mogliśmy od niej otrzymać :-)

Cenne wskazówki:
* Synagoga Tempel, Remu, Kupa są udostępnione dla zwiedzających, ceny biletów kształtują się następująco: normalny 10 zł, ulgowy 5 zł.
* w Synagodze Starej mieści się oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, dzieci do lat 7 zwiedzają muzeum bezpłatnie, a dorosłych obowiązuje bilet normalny w cenie 10 zł. W poniedziałki można wejść do muzeum za darmo.
* na wycieczkę śladami żydowskich zabytków trzeba przeznaczyć przynajmniej 4 godziny.